Δημήτρης Σταματάκης
19 Ιουνίου του 1951
Πέθανε, στα 67 του χρόνια. Ένας τραγικός θάνατος από σηψαιμία, όταν η οικιακή του βοηθός του έδωσε κατά λάθος απολυμαντικό αντί για το φάρμακό του... Η φτώχεια ήταν εμφανής. Η λήθη, σχεδόν άδικη. Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές όλων των εποχών πέθαινε ήσυχα, όπως δεν έζησε ποτέ.
Το κοινό δεν τον κατάλαβε. Η πολιτεία, τον είδε ως γραφικό. Οι προσπάθειες να κάνει τους Δελφούς διεθνές πνευματικό κέντρο σταμάτησαν για οικονομικούς λόγους.
Όμως εκείνος δεν σταμάτησε ποτέ.
Το 1943, η Αθήνα υπό την κατοχή των Γερμανών, κηδεύεται ο Κωστής Παλαμάς. Και τότε ο Σικελιανός, μπροστά σε χιλιάδες κόσμου, γράφει και απαγγέλλει τον «Επιτάφιο»:
«Ηχήστε οι σάλπιγγες… καμπάνες βροντερές…»
Ήταν η πρώτη δημόσια πράξη αντίστασης στην Κατοχή. Με ποίηση.
Προτάθηκε πέντε φορές για Νόμπελ Λογοτεχνίας, αλλά δεν το πήρε ποτέ. Δεν ήταν μοντέρνος ούτε ρεαλιστής – ήταν διονυσιακός, λυρικός, μυστικιστής. Πάνω απ’ όλα, ελεύθερος.
Όταν πέθανε, στο κομοδίνο του υπήρχε μια Καινή Διαθήκη ανοιχτή και ένα τετράδιο με στίχους που δεν πρόλαβε να τελειώσει. Οι τελευταίες του λέξεις ήταν:
«Δόξα τω Θεώ».
Όχι με πίκρα. Με ειρήνη.
Η κηδεία του, απλή και απέριττη, όπως την οργάνωσε η δεύτερη σύζυγός του, Άννα Σικελιανού. Το φέρετρο καλύφθηκε με την ελληνική σημαία και λουλούδια από τον κήπο του. Ήρθαν πολλοί: ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Άγγελος Τερζάκης, νέοι ποιητές, φοιτητές, άνθρωποι που δεν τον ήξεραν αλλά ένιωθαν ότι έφευγε κάτι σπουδαίο.
Κάποιος ψιθύρισε κατά την ταφή:
«Χάθηκε ένας χρησμός».
Και δεν ήταν σχήμα λόγου.
Λίγο πριν πέσει ο ήλιος, ακούστηκε ξανά ο Επιτάφιος που είχε γράψει για τον Παλαμά. Μόνο που τώρα, όλοι ήξεραν ότι ήταν για τον ίδιο:
«Σ’ αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα…»
Δεν έφυγε ποτέ στ’ αλήθεια. (Από την Ειρήνη Καρύδη)
