Κάνουμε κι εμείς rebranding με το νέο μας βιβλίο!
Μόνο που μιλάμε για το απειλητικό μέλλον για το Λαό μας και πως μπορούμε, ίσως, να το αποτρέψουμε.
Στη φωτό ο βασικός συνεργάτης μου!
Τι προκαλεί τον μιθριδατισμό μας σε όσα συμβαίνουν γύρω μας. Άδικους θανάτους, σκάνδαλα, αλαζονεία της εξουσίας, εξόφθαλμη κοροϊδία και περιφρόνηση… Τι μας κρατά στον καναπέ, από τον οποίο χρειάστηκε να χαθούν άδικα 57 άνθρωποι, οι περισσότεροι νέοι, για να σηκωθούμε και να διαμαρτυρηθούμε;
Φταίμε μόνο εμείς ή είμαστε οι μόνοι που δεν φταίμε και είμαστε παγιδευμένοι σε μια ηττοπάθεια που μας έχουν επιβάλει;
Ο ψυχολόγος Αντώνης Ανδρουλιδάκης τα λέει όλα σε μία φράση. Αλλά λέει κι άλλα πολλά .
Μιλάει για το κίνημα των Τεμπών και την Μαρία Καρυστιανού και το κυριότερο είναι ότι δεν μένει στο πρόβλημα αλλά μας δείχνει και τη διέξοδο. Μπορεί να μην είναι εύκολη αλλά υπάρχει . Κι αυτό είναι μια ελπίδα.
Είναι σημαντικό, μέσα σε κάθε πολιτική ανάλυση, να αναγνωρίζουμε με σεβασμό τους ανθρώπους που εξακολουθούν να επενδύουν τις ελπίδες τους στον Αλέξη Τσίπρα.
Υπάρχει σε αυτούς συχνά μια βαθιά ανάγκη για δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και αντιπροσώπευση, ανάγκη που γεννήθηκε μέσα σε χρόνια κρίσεων, ταπείνωσης και αίσθησης αδυναμίας.
Ακόμη κι αν κάποιος διαφωνεί με επιλογές ή αποτελέσματα, οφείλει να δει πέρα από την πολιτική ταμπέλα και να αναγνωρίσει την ειλικρινή πίστη, την ανάγκη για ελπίδα, για προοπτική, για αλλαγή, των ανθρώπων αυτών.
Αυτή η ανάγκη είναι σεβαστή, είναι ανθρώπινη και λέει πολλά για τις πληγές -και τις προσδοκίες- της ελληνικής κοινωνίας.
Όμως εδώ εμφανίζεται μια αναντιστοιχία, σχεδόν οδυνηρή, ότι την ώρα που η κοινωνία βυθίζεται σε ακρίβεια, ανασφάλεια, διαφθορά, κατάρρευση θεσμών και καθημερινή ταπείνωση, ο δημόσιος διάλογος αναλώνεται στο ανάλειμμα ενός βιβλίου που αφορά το παρελθόν.
Η συζήτηση για το βιβλίο Τσίπρα -όσο σεβαστό κι αν είναι το ενδιαφέρον όσων επενδύουν ακόμη πολιτικά σε αυτόν- δείχνει μια χώρα που κοιτάζει προς τα πίσω ενώ η πραγματικότητα μπροστά της φλέγεται.
Τα Τέμπη παραμένουν αδικαίωτα, η Δικαιοσύνη δυσλειτουργεί, τα νοσοκομεία καταρρέουν, οι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα, η φτώχεια βαθαίνει· κι όμως, το κέντρο βάρους της ενημέρωσης και της πολιτικής συζήτησης είναι μια αφήγηση του χθες.
Αυτή η απόσταση ανάμεσα στο τι συζητάμε και στο τι ζούμε δεν είναι απλώς λάθος προτεραιότητα.
Είναι σύμπτωμα ενός συστήματος ή ίσως και μιας κοινωνίας που φοβάται να κοιτάξει την αλήθεια στα μάτια.
Η "εξάρτηση" της απεξάρτησης
Υπάρχει μια παράξενη, σχεδόν μυστική αλήθεια που ξέρουν μόνο όσοι έχουν ζήσει από μέσα την απεξάρτηση, όπως και κάθε ψυχοθεραπεία. Ότι η απεξάρτηση δεν είναι μόνο θεραπεία.
Είναι σχέση. Είναι συνύπαρξη.
Είναι ένα είδος αγάπης που δεν λέγεται με μεγάλες λέξεις, αλλά με μικρές πράξεις. Είναι το βλέμμα, το χέρι στον ώμο, την ανάσα που σου δίνει ο άλλος όταν η δική σου κόβεται.
Γιατί η απεξάρτηση δεν είναι ένα πρόγραμμα. Είναι ένα σπίτι που χτίζεται κάθε μέρα. Κάθε κύκλος, κάθε ομάδα, κάθε βάρδια, κάθε κουδούνι που χτυπά και ανοίγει ένας γνώριμος άνθρωπος. Ένας άνθρωπος που ξέρει τη φωνή σου, την ιστορία σου, το βάρος που κουβαλάς.
Κι έτσι, η ξαφνική διάλυση αυτής της οικειότητας δεν είναι «διοικητική αλλαγή». Είναι ρήξη. Είναι πένθος.
Είναι σαν να τραβούν απότομα το νήμα μιας σχέσης που -άθελά σου- σε κρατούσε στη ζωή.
Οι εργαζόμενοι που ξαφνικά βρέθηκαν σε άγνωστα κτίρια, με άγνωστους συναδέλφους, με τους ρόλους τους αναποδογυρισμένους, δεν βιώνουν απλώς επαγγελματική αναταραχή.
Βιώνουν τη βίαιη αποκοπή από ένα νόημα, από έναν τόπο και έναν τρόπο όπου η δουλειά τους ήταν συνέχεια της ταυτότητάς τους.
Κι όταν ένας θεραπευτής απομακρύνεται από τη θεραπεία,
ή ένας θεραπευόμενος χάνει τον θεραπευτή του,
δεν χάνεται μόνο μια διαδικασία.
Χάνεται ένας δεσμός.
Και ο δεσμός είναι το πιο ισχυρό θεραπευτικό εργαλείο.
Όσο κι αν μιλάμε για δομές, για νόμους, για οργανισμούς,
η απεξάρτηση ήταν πάντα -και παραμένει- ένα τρίκυκλο που ισορροπεί στον άνθρωπο.
Κι όταν του τραβήξουν έναν τροχό, πέφτουν κι οι δύο. ΚΙ αυτός που στηρίζει και αυτός που στηρίζεται.
Γι’ αυτό το τραύμα που περιγράφουν οι εργαζόμενοι δεν είναι επαγγελματικό.
Είναι υπαρξιακό.
Γιατί η απεξάρτηση τους δένει βαθιά.
Όχι με εξάρτηση από ουσίες, αλλά με την "εξάρτηση" του νοήματος, του να ανήκεις κάπου όπου ο αγώνας του άλλου γίνεται και δικός σου.
Κι ίσως αυτή είναι η αλήθεια που δεν ειπώθηκε δυνατά. Ότι η απεξάρτηση είναι μια λεπτή, εύθραυστη πρόταση ζωής,
που χρειάζεται σταθερά χέρια για να κρατηθεί.
Κι όταν αυτά τα χέρια αλλάζουν ξαφνικά,
χωρίς προειδοποίηση, χωρίς σεβασμό, χωρίς μετάβαση,
τότε χάνεται κάτι πολύ πιο βαθύ από έναν οργανωτικό ρόλο.
Χάνεται η «εξάρτηση της απεξάρτησης», χάνεται η σχέση, η ασφάλεια, η συντροφικότητα, χάνεται το δικαίωμα να έχεις ένα μόνιμο σημείο αναφοράς σε έναν κόσμο που ήδη πάει να σε διαλύσει.
Και αυτό το πένθος, όπως κάθε πένθος, δεν περνά εύκολα.
Γιατί δεν είναι πένθος για ένα πρόσωπο, αλλά για έναν ολόκληρο τρόπο να αγαπάς, να δουλεύεις, να πιστεύεις, να θεραπεύεις.
Αν θέλουμε να μιλάμε με ειλικρίνεια, η απεξάρτηση δεν είναι υπηρεσία για να αλλάζει με πολιτικές επιλογές.
Είναι ανθρώπινη ανάσα. Και κάθε ανάσα χρειάζεται σταθερό ρυθμό. Χρειάζεται ανθρώπους που να μένουν. Σχέσεις που να συνεχίζονται. Κοινότητες που να μην ξεριζώνονται μέσα σε μια νύχτα.
Γιατί η απεξάρτηση δεν είναι «συμβόλαιο».
Είναι δεσμός. Είναι Σχέση, όχι Χρήση.
Κι όταν σπας έναν τέτοιο δεσμό, δεν τραυματίζεις έναν οργανισμό. Τραυματίζεις μια ζωή- συνήθως πολλές.
Και η αλήθεια είναι πως αυτό το τραύμα-ακόμη ένα τραύμα- ακόμη περιμένει να ακουστεί...
Το πρόβλημα αυτό δεν είναι μόνο μια θεωρητική άσκηση. Είναι η θεμελιακή έκφραση του πώς λειτουργούν (ή αποτυγχάνουν) τα συστήματα όταν απαιτείται συντονισμένη δράση αλλά το περιβάλλον είναι μη αξιόπιστο. Και η τραγική του δύναμη βρίσκεται στο εξής: ακόμη και αν οι περισσότεροι κόμβοι είναι καλοπροαίρετοι, η έλλειψη εμπιστοσύνης, η αβεβαιότητα, ή η κλειστότητα στην επικοινωνία μπορεί να οδηγήσει το σύστημα σε αδιέξοδο, παράλυση ή και καταστροφή.
Ως επιστήμονας της Πληροφορικής, δεν μπορώ να μη βλέπω την αναλογία με την ελληνική κοινωνική πραγματικότητα: Ζούμε στις μέρες μας μια ανθρώπινη εκδοχή του Byzantine Generals Problem: Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν το καλό και βλέπουν τις παθογένειες. Θα προτιμούσαν μια κοινωνία πιο δίκαιη, πιο καθαρή, πιο ανθρώπινη. Αλλά κανείς δεν κάνει το πρώτο βήμα.
Γιατί; Γιατί υπάρχει η ίδια αβεβαιότητα που παραλύει και τους υπολογιστικούς κόμβους: «Κι αν εγώ κινηθώ και κανείς άλλος δεν ακολουθήσει; Κι αν γίνω ο μόνος ‘αφελής’; Κι αν ο διπλανός μου συνεχίσει να λειτουργεί κυνικά και εγώ μείνω εκτεθειμένος;».
Έτσι ο άνθρωπος μένει αδρανής, περιμένοντας κάποιο «πλειοψηφικό σήμα» που δεν έρχεται ποτέ. Και η απάθεια αναπαράγεται όπως η βλάβη σε ένα κατανεμημένο σύστημα: σιωπηρά, ύπουλα, με λογικούς αλλά καταστροφικούς μηχανισμούς.
Και μέσα σε αυτή την καθυστέρηση, μια βαθύτερη παθολογία απλώνεται: Ο μιθριδατισμός απέναντι στο κακό.... Συνηθίζουμε την παρανομία, συνηθίζουμε την αναξιοπρέπεια, συνηθίζουμε την αδικία, μέχρι που δεν μας σοκάρει πια. Και μετά, στον ίδιο βαθμό που ανεχόμαστε αυτά που δεν θα έπρεπε, θρέφουμε και μέσα μας την αίσθηση ότι «τίποτα δεν αλλάζει».
Αυτός ο κύκλος είναι η ανθρώπινη εκδοχή του Byzantine Failure: η κοινωνία χάνει την ορατότητα του συλλογικού καλού, και ο καθένας βυθίζεται στην ιδιωτική απαισιοδοξία, ενώ τα ίδια τα προβλήματα γίνονται αυτοσυντηρούμενα.
Και υπάρχει κάτι ακόμα πιο λεπτό: Όταν κατηγορούμε την απάθεια των άλλων χωρίς να πράττουμε οι ίδιοι το ελάχιστο που αναλογεί σε μας, τότε (χωρίς να το συνειδητοποιούμε) νομιμοποιούμε το φαινόμενο που καταγγέλλουμε. Γινόμαστε μέρος του προβλήματος που λέμε ότι πολεμάμε.
Η κοινωνική αλλαγή δεν μπορεί να περιμένει «τους άλλους». Δεν θα υπάρξει ποτέ τέλειο σήμα συντονισμού. Καμία πλειοψηφία δεν θα εμφανιστεί πρώτα. Καμία μαγική στιγμή δεν θα φέρει την «κατάλληλη συνθήκη». Έτσι δεν λειτουργεί ούτε η ζωή, ούτε τα συστήματα, ούτε η ιστορία.
Σε κάθε Byzantine Generals σύστημα, υπάρχει πάντα ένας κόμβος που πρέπει να τολμήσει να δράσει πρώτος. Όχι επειδή έχει εγγυήσεις. Αλλά επειδή χωρίς αυτόν, το σύστημα δεν θα κινηθεί ποτέ.
Το ίδιο ισχύει και για εμάς. Αν θέλουμε μια κοινωνία πιο δίκαιη,
πιο καθαρή, πιο ανθρώπινη, πιο φωτεινή, ας αρχίσουμε εμείς. Χωρίς να περιμένουμε τους πολλούς. Γιατί οι πολλοί περιμένουν εμάς.
Το σκοτάδι δεν φεύγει με αναλύσεις. Φεύγει όταν κάποιος ανάψει το πρώτο φως. Ας είναι αυτό το φως δικό μας έργο!
ΤO ΡΗΓΜΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΠΕΡΑΣΜΑ
Γιατί η κυρία Καρυστιανού έχει όχι μόνο δικαίωμα αλλά και υποχρέωση να ασχοληθεί με την ανατροπή του πολιτικού συστήματος.
1. Η θ ι κ ή υ π ο χ ρ έ ω σ η
Η κυρία Καρυστιανού δεν εμφανίστηκε ως “πολιτικός”. Εμφανίστηκε ως μάνα που έχασε το παιδί της σε ένα έγκλημα που προήλθε από συστημική ατιμωρησία, διαχρονική διαφθορά, πολιτική αδιαφορία, παραβίαση κάθε έννοιας δημόσιας ευθύνης.
Της δίνει ηθική εντολή να το κάνει.
Όποιος βιώνει μια τέτοια απώλεια σε έγκλημα πολιτικής φύσης, φέρει μαρτυρία, όχι ιδεολογία. Και η μαρτυρία -όταν αφορά δημόσια εγκλήματα- δημιουργεί υποχρέωση προς την κοινωνία.
2. Π ο λ ι τ ι κ ή υ π ο χ ρ έ ω σ η
γιατί η υπόθεση Τεμπών δεν είναι ιδιωτική αλλά δημόσια. Τα Τέμπη δεν είναι προσωπικό δράμα. Είναι κρατικό έγκλημα που
το προκάλεσαν δεκαετίες πολιτικών επιλογών, το συγκάλυψαν διαδοχικές κυβερνήσεις, το ανέχθηκαν κόμματα, θεσμοί, ΜΜΕ, δημόσια διοίκηση.
Όταν η πολιτική ευθύνη απλώνεται τόσο πλατιά,
η αντίδραση δεν μπορεί να είναι ατομική, είναι συστημική.
Γι’ αυτό έχει πολιτική υποχρέωση να μιλήσει. Γιατί η σιωπή θα την έκανε συμμέτοχη στην αναπαραγωγή του ίδιου μηχανισμού που σκότωσε το παιδί της.
3. Δ η μ ο κ ρ α τ ι κ ή υ π ο χ ρ έ ω σ η
γιατί η δημοκρατία δεν είναι “σώπα”. Στην τελευταία ομιλία της είπε “Η δημοκρατία δεν είναι μόνο εκλογές. Είναι μνήμη. Είναι επιμονή. Είναι φροντίδα. Είναι το δικαίωμα να λες ‘όχι’, όταν όλα γύρω σου λένε ‘σώπα’.”
Οι δημοκρατίες καταρρέουν όχι όταν μιλούν οι πολλοί, αλλά όταν σιωπούν οι αδικημένοι.
Εκείνη μιλά γιατί ξέρει τι συνέβη, ξέρει ποιοι το επέτρεψαν και έχει ευθύνη να μη θαφτεί η αλήθεια.
Όταν το κράτος δεν αποδίδει δικαιοσύνη,ο πολίτης έχει υποχρέωση να διεκδικήσει αλλαγή συστήματος. Αυτό είναι η υγιής βάση της δημοκρατίας ακόμη κι αν μας έχουν πείσει για το ανέφικτο του εγχειρήματος.
Συνεπώς, η κυρία Καρυστιανού έχει δικαίωμα και υποχρέωση να μιλήσει για την ανατροπή του συστήματος, γιατί το παιδί της σκοτώθηκε από τις διαχρονικές παθογένειες αυτού του συστήματος. Η μαρτυρία της δεν είναι πολιτική φιλοδοξία, είναι ηθικό χρέος προς την κοινωνία.
Και προκαλεί οργή στους οπαδούς του συστήματος, γιατί αποκαλύπτει την αλήθεια που όλοι ξέρουν αλλά κανείς δεν τολμά να πει. Ότι η ατιμωρησία, η σήψη και η συγκάλυψη είναι διακομματική και θεσμική.
Όπως λέει η ίδια "...αυτό το πολιτικό σύστημα, που στήριξε την ύπαρξή του στην ατιμωρησία, δεν μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη για τα Τέμπη. Δεν μπορεί, γιατί αν το κάνει, θα πρέπει να καταδικάσει τον ίδιο τον εαυτό του."
Αυτό το περιεχόμενο δεν είναι διαθέσιμο αυτή τη στιγμή
Αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή ο κάτοχος την κοινοποίησε μόνο σε μια μικρή ομάδα ατόμων, άλλαξε ποιος μπορεί να την βλέπει ή την διέγραψε.
Η πιο βαθιά πολιτική ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού, σήμερα στην Κοζάνη!
"Αν θέλουμε να μιλήσουμε καθαρά:
τα παιδιά στα Τέμπη τα σκότωσε το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης.
Όλο. Όσοι κυβέρνησαν, όσοι συγκυβέρνησαν, όσοι σιώπησαν.
Αλλά τα Τέμπη δεν είναι μόνο ένα έγκλημα, δεν είναι μόνο μια τραγωδία. Είναι το Ρήγμα.
Τα Τέμπη μας μαθαίνουν κάτι που είχαμε ξεχάσει:
Η δημοκρατία δεν είναι μόνο εκλογές.
Είναι μνήμη.
Είναι επιμονή.
Είναι φροντίδα.
Είναι το δικαίωμα να λες «όχι»,
ακόμη κι όταν όλα γύρω σου λένε «σώπα».
Το κίνημα των Τεμπών δεν είναι οργή
είναι μια μορφή ήθους.
Είναι η πολιτική ως πράξη φροντίδας.
Είναι η πολιτική ως ευθύνη.
Αυτό δεν είναι δυσλειτουργία.
Είναι καθεστώς.
Στην Ελλάδα η ενημέρωση δεν είναι τέταρτη εξουσία.
Είναι τμήμα προπαγάνδας της εκτελεστικής εξουσίας.
Τα κανάλια δεν ψάχνουν ευθύνες.
Ψάχνουν δικαιολογίες.
Η δικαιοσύνη δεν αναζητά αλήθεια.
Αναζητά ισορροπίες – ποιον μπορεί να αγγίξει και ποιον όχι.
Και το πολιτικό σύστημα δεν απολογείται.
Κρύβεται.
Όλοι ξέρουν.
Κανείς δεν μιλά.
Γιατί;
Γιατί όλο το σύστημα έχει λερωμένη τη φωλιά του.
Γι’ αυτό ακριβώς αυτό το πολιτικό σύστημα, που στήριξε την ύπαρξή του στην ατιμωρησία, δεν μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη στα Τέμπη.
Δεν μπορεί, γιατί αν το κάνει, θα πρέπει να καταδικάσει τον ίδιο τον εαυτό του.
Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες,
ένα κίνημα δεν μιλάει για ιδεολογίες.
Μιλάει για αξίες.
Μιλάει για αλήθεια.
Μιλάει για δικαιοσύνη.
Και αυτό ακριβώς είναι που το κάνει επικίνδυνο για το σύστημα
Το Ρήγμα των Τεμπών δεν είναι ρωγμή.
Είναι πέρασμα".
Η πιο βαθιά πολιτική ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού, σήμερα στην Κοζάνη!
"Αν θέλουμε να μιλήσουμε καθαρά:
τα παιδιά στα Τέμπη τα σκότωσε το πολιτικό σύστημα της Μεταπολ…
Δείτε περισσότερα
Η πιο βαθιά πολιτική ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού!
"Αν θέλουμε να μιλήσουμε καθαρά:…
Δείτε περισσότερα
0:00 / 18:31
Η πιο βαθιά πολιτική ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού, σήμερα στην Κοζάνη!
"Αν θέλουμε να μιλήσουμε καθαρά:
τα παιδιά στα Τέμπη τα σκότωσε το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης.
Όλο. Όσοι κυβέρνησαν, όσοι συγκυβέρνησαν, όσοι σιώπησαν.
Αλλά τα Τέμπη δεν είναι μόνο ένα έγκλημα, δεν είναι μόνο μια τραγωδία. Είναι το Ρήγμα.
Τα Τέμπη μας μαθαίνουν κάτι που είχαμε ξεχάσει:
Η δημοκρατία δεν είναι μόνο εκλογές.
Είναι μνήμη.
Είναι επιμονή.
Είναι φροντίδα.
Είναι το δικαίωμα να λες «όχι»,
ακόμη κι όταν όλα γύρω σου λένε «σώπα».
Το κίνημα των Τεμπών δεν είναι οργή
είναι μια μορφή ήθους.
Είναι η πολιτική ως πράξη φροντίδας.
Είναι η πολιτική ως ευθύνη.
Αυτό δεν είναι δυσλειτουργία.
Είναι καθεστώς.
Στην Ελλάδα η ενημέρωση δεν είναι τέταρτη εξουσία.
Είναι τμήμα προπαγάνδας της εκτελεστικής εξουσίας.
Τα κανάλια δεν ψάχνουν ευθύνες.
Ψάχνουν δικαιολογίες.
Η δικαιοσύνη δεν αναζητά αλήθεια.
Αναζητά ισορροπίες – ποιον μπορεί να αγγίξει και ποιον όχι.
Και το πολιτικό σύστημα δεν απολογείται.
Κρύβεται.
Όλοι ξέρουν.
Κανείς δεν μιλά.
Γιατί;
Γιατί όλο το σύστημα έχει λερωμένη τη φωλιά του.
Γι’ αυτό ακριβώς αυτό το πολιτικό σύστημα, που στήριξε την ύπαρξή του στην ατιμωρησία, δεν μπορεί να αποδώσει δικαιοσύνη στα Τέμπη.
Δεν μπορεί, γιατί αν το κάνει, θα πρέπει να καταδικάσει τον ίδιο τον εαυτό του.
Για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες,
ένα κίνημα δεν μιλάει για ιδεολογίες.
Μιλάει για αξίες.
Μιλάει για αλήθεια.
Μιλάει για δικαιοσύνη.
Και αυτό ακριβώς είναι που το κάνει επικίνδυνο για το σύστημα
Το Ρήγμα των Τεμπών δεν είναι ρωγμή.
Είναι πέρασμα".
Η πιο βαθιά πολιτική ομιλία της Μαρίας Καρυστιανού!
"Αν θέλουμε να μιλήσουμε καθαρά:
τα παιδιά στα Τέμπη τα σκότωσε το πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης.
Όλο. Όσοι κυβέρνησαν, όσοι συγκυβέρνησαν, όσοι σιώπησαν.…
Δείτε περισσότερα
0:00 / 18:31
0:05 / 20:31
Ο χρήστης Το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας στην τροχιά του 21ου αιώνα έκανε μετάδοση live.
Λόγω ενός τεχνικού προβλήματος, η ζωντανή μετάδοση συνεχίζεται από εδώ!
Η ΕΛΛΑΔΑ ΩΣ "ΔΙΑΔΡΟΜΟΣ"
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η νέα Πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Kimberly Guilfoyle, δήλωσε ότι η Ελλάδα θεωρείται από τις ΗΠΑ ως βασικός «ενεργειακός κόμβος» ή "διάδρομος" προς την Ευρώπη και συγκεκριμένα για τις ροές LNG και ενεργειακής διασύνδεσης.
Αλλά όταν μια μεγάλη δύναμη αποκαλεί μια χώρα «διάδρομο», δεν περιγράφει απλώς έναν γεωπολιτικό ρόλο. Περιγράφει μια θέση μέσα σε μια νοητή «οικία εξουσίας». Και στον συμβολισμό του σπιτιού, ο διάδρομος δεν είναι ποτέ δωμάτιο. Δεν είναι χώρος διαμονής. Δεν είναι προορισμός. Είναι απλώς το πέρασμα από κάπου προς κάπου αλλού.
Ο διάδρομος δεν έχει ταυτότητα, δεν έχει δικό του σκοπό. Υπάρχει μόνο για να εξυπηρετεί τις μεταβάσεις των άλλων. Δεν είναι ποτέ χώρος που κάποιος κάθεται/απολαμβάνει. είναι χώρος που τον διασχίζουν.
Σε ένα σπίτι, ο διάδρομος είναι το πιο υποτιμημένο, αφανές και λειτουργικό μέρος. Φωτίζεται λίγο, δεν στολίζεται, δεν κατοικείται. Ο διάδρομος υπάρχει για να τον πατάνε, για να τον χρησιμοποιούν. Δεν είναι “χώρος ζωής”, είναι “χώρος διέλευσης”.
Έτσι μιλούν οι ισχυροί όταν δεν θεωρούν μια χώρα υποκείμενο.
Όταν μια υπερδύναμη αποκαλεί την Ελλάδα «διάδρομο», αυτό σημαίνει "δεν σε βλέπω ως ισότιμο συνομιλητή, αλλά ως υποδομή, δεν σε αντιμετωπίζω ως κράτος με δικό του στρατηγικό σκοπό, αλλά ως διευκόλυνση των δικών μου σκοπών,
δεν με ενδιαφέρει ποιος ζει εδώ, πώς ζει, τι θέλει. Με ενδιαφέρει μόνο να περνάω, να με εξυπηρετεί και να ευθυγραμμίζεται με τις επιδιώξεις μου".
Είναι γλώσσα που «υποβιβάζει» τη χώρα στο επίπεδο ενός αγωγού, ενός λιμανιού, ενός περάσματος. Και αυτό δεν είναι φιλοφρόνηση. Είναι αποικιοκρατικός λόγος.
Και βέβαια έρχεται το ερώτημα: γιατί το δεχόμαστε;
Γιατί είμαστε εξοικειωμένοι με το να είμαστε διάδρομος. Από την Οθωμανική περίοδο, μέχρι τα αγγλικά δάνεια, τα αμερικανικά δόγματα, το ΝΑΤΟ, την ΕΟΚ, το ευρώ, τα μνημόνια, η Ελλάδα έχει ζήσει ως χώρα που τη διαπερνούν δυνάμεις, αλλά σπάνια ως χώρα που χαράζει δική της πορεία.
Στην ψυχολογία, όταν κάποιος εξοικειωθεί με το να είναι «διάδρομος» στη ζωή των άλλων -να μη θεωρείται προορισμός, να μην έχει δική του βούληση- αυτό προκαλεί χαμηλή αυτοεκτίμηση, φόβο σύγκρουσης, αγωνία να ικανοποιεί την εξωτερική εξουσία, εσωτερικευμένη μειονεξία, ευκολία χειραγώγησης μέσω κολακειών, διαθεσιμότητα στην εξαπάτηση.
Και βέβαια, αυτό δεν είναι μόνο ατομική ψυχολογία, είναι και συλλογική.
Ο διάδρομος δεν έχει φωνή, μιλούν για αυτόν άλλοι. Και αυτό ακριβώς συμβαίνει σήμερα. Αν οι ΗΠΑ μπορούν να μιλούν για την Ελλάδα ως «διάδρομο», είναι επειδή η Ελλάδα δεν διεκδικεί έναν χώρο δικό της, δεν παράγει στρατηγική με συνέχεια, δεν έχει εθνική αυτοπεποίθηση, δεν έχει πολιτικό σύστημα που να θέλει πραγματική αυτονομία, δεν έχει ηγεσία που να μπορεί να φωνάξει «Είμαστε χώρα, δεν είμαστε διάδρομος!»
Τι σημαίνει, λοιπόν, να σταματήσουμε να είμαστε διάδρομος;
Στο συμβολικό επίπεδο σημαίνει να αποκτήσουμε δωμάτιο, δηλαδή θέση. Να αρχίσουμε να χτίζουμε μοντέλο χώρας. Να απαιτήσουμε σεβασμό και όχι κολακεία. Να θέσουμε όρους και όχι μόνο να τους αποδεχόμαστε. Να πάψουμε να μπαίνουμε στο ρόλο του «καλού παιδιού» που ζητάει επιβράβευση.
Γιατί, όπως και στα σπίτια, κανείς δεν θέλει να κατοικήσει στον "διάδρομο". Και κανείς δεν σέβεται τον "διάδρομο".
Παρακολουθείστε διαδικτυακά τις εργασίες του 2ου Συνεδρίου για το Υπαρξιακό Πρόβλημα της χώρας.
O ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΝΑΠΕΣ
Πως κατασκευάζεται η αδράνεια.
Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία εμφανίζει ένα παράδοξο.
Ενώ η θεσμική κρίση, η διαφθορά, η δημοκρατική αποδιάρθρωση και η συστηματική απαξίωση του κοινωνικού κράτους έχουν κορυφωθεί, η συλλογική αντίδραση παραμένει ασθενική, αποσπασματική ή περιστασιακή. Η κατάσταση αυτή περιγράφεται συχνά με όρους «απάθειας», «αδράνειας»,«αδιαφορίας» ή «καναπέ» αποδιδόμενη είτε σε μικροσυμφέροντα, είτε σε έλλειψη ενδιαφέροντος, είτε σε πολιτισμικά στερεότυπα όπως το «DNA της φυλής» κ.λπ..
Ωστόσο, η κοινωνική ψυχολογία και οι θεωρίες του συλλογικού τραύματος προσφέρουν μια πιο σύνθετη ερμηνεία. Η απάθεια δεν είναι επιλογή, αλλά αποτέλεσμα κοινωνικών μηχανισμών συμμόρφωσης, επαναλαμβανόμενων τραυματικών εμπειριών και μιθριδατισμού, δηλαδή συναισθηματικής ανοσίας., απέναντι στην επαναλαμβανόμενη αδικία.
Τα διάσημα πειράματα του Solomon Asch (1951) έδειξαν κάτι βαθύ και διαχρονικό.
Ο άνθρωπος τείνει να προσαρμόζει την κρίση του στην πλειοψηφία ακόμη κι όταν αυτή κάνει προφανώς λάθος.
Δεν το κάνει επειδή είναι αδύναμος, αδιάφορος, "γίδι" ή “χαζός”, αλλά γιατί φοβάται. Φοβάται την απόκλιση, την έκθεση, την απομόνωση, τη σύγκρουση με την “ομάδα”.
Αν το μεταφέρουμε στο ελληνικό συλλογικό φαινόμενο, τότε η απάθεια δεν είναι χαρακτηριστικό, αλλά κοινωνικά παραγόμενο -ή και προκαλούμενο- αποτέλεσμα συμμόρφωσης.
Στα πειράματα του Asch, η ομάδα δηλώνει το λάθος ως σωστό και το άτομο ακολουθεί. Στην Ελλάδα, η “πλειοψηφία” των τελευταίων δεκαετιών "παράγει" ένα κλίμα ματαιότητας (“τίποτα δεν αλλάζει”), μια κυρίαρχη κουλτούρα κυνισμού (“όλοι ίδιοι είναι”), μια αίσθηση κινδύνου όταν κάποιος εκτίθεται πολιτικά (“μη μπλέκεις”), ένα πρόταγμα ιδιώτευσης (“κοίτα τη δουλειά σου”)
Αυτό το περιβάλλον λειτουργεί όπως η “ομάδα” του Asch.
Δεν χρειάζεται καν να μας πιέσει κάποιος ρητά. Η πλειοψηφική στάση, σαν συνέπεια της ενδοομαδικής πίεσης, είναι ήδη εκεί, σαν σιωπηλή εντολή. Και ο πολίτης συμμορφώνεται για να αποφύγει κάτι βαθύτερο, το κοινωνικό ρίσκο της διαφωνίας.
Μαζί με τα τραύματα που έχουμε αναλύσει (καταστροφές, προδομένες εξεγέρσεις, συλλογική μαθημένη αδυναμία), η κοινωνία έχει εξοικειωθεί - μιθριδατικά- με την αδικία, την διαφθορά, την θεσμική εγκατάλειψη, την πολιτική υποκρισία.
Όταν οι μικρές δόσεις δηλητηρίου γίνονται κανονικότητα, τότε η αντίσταση μοιάζει παράλογη, ενώ η συμμόρφωση ή η υποταγή εμφανίζεται ως “ώριμη, ρεαλιστική και υπεύθυνη στάση”.
Ακριβώς όπως ο συμμετέχων στα πειράματα του Asch γνωρίζει ότι η ομάδα κάνει λάθος, έτσι κι ο Έλληνας πολίτης ξέρει ότι το σύστημα είναι άδικο. Αλλά λέει: «και τι να κάνουμε τώρα;»
Αυτό είναι η στιγμή της συμμόρφωσης με την πλειοψηφία του αδιεξόδου.
Όπως και στο πείραμα του Asch, ο συμμετέχων είναι μόνος απέναντι στην ομάδα, έτσι και στην Ελλάδα, η μοναξιά απέναντι στη συλλογική απάθεια είναι ακόμα πιο έντονη. Κάθε πολίτης σκέφτεται «Μα θα το κάνω εγώ, όταν όλοι οι άλλοι κάθονται;»
«Θα γίνω ο γραφικός; ο αφελής; ο "επαναστάτης"; για να πληρώσω εγώ την νύφη; »
Η πολιτική μας κουλτούρα έχει στιγματίσει τη δημόσια έκθεση ως
υπερβολή, αφέλεια, “επαναστατική εφηβεία”, “γραφικότητα” και
ριψοκίνδυνη αφέλεια.
Έτσι, πολλοί αποσύρονται στον “καναπέ” όχι επειδή δεν νοιάζονται, αλλά επειδή φοβούνται ότι θα σταθούν μόνοι απέναντι στην πλειοψηφική αδράνεια.
Όμως, στο πείραμα του Asch, το πιο κρίσιμο εύρημα είναι η απουσία «συμμάχου» . Ο συμμετέχων ήταν στην πραγματικότητα μόνος τους. Όταν στο πείραμα υπήρχε έστω ένας σύμμαχος που έλεγε την αλήθεια, η συμμόρφωση έπεφτε από 75% σε 5%.
Συνεπώς, οι Έλληνες δεν είναι “απαθείς”. Είναι μόνοι τους.
Δεν υπάρχει -ακόμη- η κρίσιμη μάζα που θα σπάσει τη σιωπή.
Γι’ αυτό τα κινήματα που εμφανίστηκαν ως “σύμμαχοι” - όπως το Πολυτεχνείο, οι Πλατείες του 2011, το 62% του 2015, και πρόσφατα το Κίνημα των Τεμπών- προκάλεσαν εκρήξεις συμμετοχής. Γιατί "έσπασαν" το πείραμα του Asch. Έδειξαν ότι “δεν είσαι μόνος”.
Και είναι αυτό που τρομάζει τις ελίτ, που η συστημική τους στρατηγική είναι πάντα η ίδια. Πόλωση, απαξίωση, γελοιοποίηση, αντιστροφή ευθύνης.
Οι ελίτ γνωρίζουν πολύ καλά το “πείραμα Asch”. Το ξέρουν διαχρονικά. Ξέρουν ότι όσο η κοινωνία παραμένει διασπασμένη,
όσο νιώθει ότι κανείς δεν θα σταθεί δίπλα ο ένας στον άλλο,
όσο βλέπει τους λίγους που μιλάνε να λοιδορούνται, τόσο θα αναπαράγει το μοτίβο της σιωπηλής συμμόρφωσης. Η απάθεια λοιπόν, ο καναπές, δεν είναι απειλή για το σύστημα, είναι το καύσιμό του.
Άρα, αν το πρόβλημα είναι τύπου Asch, τι χρειαζόμαστε;
- Ορατούς συμμάχους (ίσως αυτός είναι ο βαθύτερος λόγος που το Κίνημα των Τεμπών ξύπνησε κάτι.)
- Δημόσια ρήγματα στην πλειοψηφική σιωπή (όταν το κανονικό γίνει αμφισβητήσιμο)
- Νέες μορφές κοινότητας και σχέσης (η αντίσταση αρχίζει από την εμπιστοσύνη και την φροντίδα)
- Πολιτικές μορφές που θρυμματίζουν τον “κανόνα” της αδράνειας (όχι άλλες παλιές συνταγές).
Συμπερασματικά, η ελληνική απάθεια δεν είναι πολιτισμικό ελάττωμα. Δεν είναι «χαρακτήρας του Έλληνα». Δεν είναι τεμπελιά, ούτε ιδιοτροπία και δεν αντιμετωπίζεται με νουθεσίες ή απαξιωτικές επικρίσεις.
Αν το πρόβλημα είναι η κοινωνικά παραγόμενη συμμόρφωση/υποταγή, η λύση είναι η κοινωνικά παραγόμενη απελευθέρωση.
ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΤΑΡΡΕΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΙΤ ΤΡΕΜΟΥΝ ΤΟ ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟ
Η απόγνωση στην Ελλάδα είναι μια λέξη κουρασμένη και η ίδια, αλλά ακριβής.
Είναι αυτό που νιώθει σήμερα ο πολίτης όταν κοιτάζει το πολιτικό σκηνικό μιας χώρας που μοιάζει να έχει χάσει όχι απλώς την πυξίδα της, αλλά και την ίδια την αίσθηση του πραγματικού.
Μπροστά του απλώνεται μια κυβέρνηση που παραπαίει: υπουργοί που δεν τολμούν να κυκλοφορήσουν χωρίς να γιουχάρονται, πολιτικές που δεν μπορούν να σταθούν ούτε ηθικά ούτε τεχνοκρατικά, σκάνδαλα που ξεπηδούν καθημερινά και κατατρώγουν τους ίδιους τους πυλώνες πάνω στους οποίους στηρίχθηκε η κυβερνητική εξουσία. Μια πλειοψηφία που δεν αποδομείται απλώς-καταρρέει με ταχύτητα μεγαλύτερη απ’ όσο μπορεί να καταλάβει το ίδιο το σύστημα που τη δημιούργησε.
Και η αντιπολίτευση;
Πού βρίσκεται η αντιπολίτευση;
Οι πολίτες την αναζητούν, αλλά βρίσκουν μόνο σιωπή, αμηχανία, μικροκομματικές φιγούρες που μοιάζουν να φοβούνται περισσότερο την κοινωνική ευθύνη απ’ την κυβέρνηση που υποτίθεται πως θέλουν να αντικαταστήσουν. Η απουσία της δεν είναι πια πρόβλημα, είναι κενό εξουσίας. Και σε κάθε κενό εξουσίας σπεύδει να παρέμβει το βαθύ κατεστημένο.
Έτσι βλέπουμε σήμερα ένα φαινόμενο πρωτοφανές.
Τις εγχώριες ελίτ να αναλαμβάνουν εργολαβικά την παραγωγή… αντιπολίτευσης.
Όχι για να ανακουφίσουν τον λαό, όχι για να στηρίξουν τη δημοκρατία, αλλά για να προστατεύσουν τον εαυτό τους από κάτι πολύ πιο τρομακτικό στα μάτια τους: το ενδεχόμενο να γεννηθεί κάτι πραγματικά νέο, ανεξάρτητο, ανεξέλεγκτο, ικανό να προκαλέσει ρήξεις.
Μετά το 2015 η διάλυση της εμπιστοσύνης -ότι η πολιτική μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα- έσυρε τη χώρα σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης όπου το μόνο σταθερό στοιχείο είναι η υποτέλεια - οικονομική, θεσμική, γεωπολιτική.
Και τώρα;
Τώρα η Ελλάδα ξεπουλιέται με ρυθμούς που δεν θα τολμούσε ούτε αποικιοκρατική δύναμη προηγούμενων αιώνων.
Η διαφθορά χτυπά κόκκινο.
Η κυριαρχία της χώρας απειλείται ανοιχτά.
Οι στρατηγικές υποδομές αλλάζουν χέρια χωρίς συζήτηση.
Οι πολίτες φτωχοποιούνται.
Η δημόσια υγεία και η δημόσια παιδεία καταρρέουν.
Και το πολιτικό σύστημα συνεχίζει να λειτουργεί σαν να μην συμβαίνει τίποτα.
Και όμως, σε όλο αυτό, οι ελίτ της χώρας δεν ανησυχούν για όσα καταρρέουν.
Ανησυχούν για κάτι άλλο.
Μήπως, μέσα από αυτή την καταστροφική πορεία, εμφανιστεί ένα νέο πολιτικό υποκείμενο, ανεξάρτητο από τα παλιά γραφεία, τις χορηγίες, τους μηχανισμούς και την επιτήρηση των ξένων κέντρων.
Μήπως εμφανιστεί μια φωνή που δεν «τιθασεύεται» ούτε αγοράζεται.
Μήπως υπάρξει, για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες, ουσιαστική αντιπολίτευση.
Γιατί αυτό τρέμουν.
Όχι την κατάρρευση της κυβέρνησης, αυτή είναι αναμενόμενη.
Αλλά το ενδεχόμενο μιας πολιτικής αναγέννησης.
Και ίσως γι’ αυτό το σκοτεινό σήμερα -το σήμερα της διαφθοράς, της παραίτησης, της κυνικής διαχείρισης της εξουσίας- να είναι στην πραγματικότητα η αρχή ενός αυριανού ξυπνήματος.
Γιατί η απόγνωση, όσο βαθιά κι αν είναι, έχει πάντοτε ένα όριο: τη στιγμή που οι πολίτες καταλαβαίνουν πως η απάθεια είναι πιο επικίνδυνη από την αδικία.
Και σήμερα, η Ελλάδα βρίσκεται ακριβώς σ’ εκείνο το σημείο όπου το σκοτάδι αρχίζει να σπάει, όχι από φως -ακόμη- αλλά από την επίγνωση ότι το φως είναι αναγκαίο.
Γιατί όπως ορίζει η παράδοση μας "Ουδέν ισχυρότερον της απογνώσεως. Αύτη ου γινώσκει ηττηθήναι υπό τίνος"
Το πρόγραμμα της 3ης ημέρας του 2ου Συνεδρίου για το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας.
Κυριακή 23 Νοεμβρίου -> Ώρα έναρξης: 10:30
Θεματική 5 (10:30–12:10): Κοινωνία όρθια: Εργασία, ανισότητες, δημογραφικόΣυντονιστής: Γ.Σαχίνης
Ομιλητές: Β. Κοτζαμάνης, Στ. Γκιάλης, Κ. Πούτου, Ν. Ψαρρού.
> (Αίθ. Α) “No farmers - no food”: Πρωτογενής παραγωγή και διατροφική αυτάρκεια. – Ν. Γεωργιάδης, Β. Μαυροσκάς, Κ. Μυλωνά, Ι. Σινιόσογλου.
> (Αίθ. Β) Αναλαμβάνοντας την ευθύνη: Συμμετοχή της κοινωνίας για πραγματική δημοκρατία. – Α. Ανδρουλιδάκης, Β. Ξυδιάς, Η. Τσολακίδης.
> (Αίθ. Γ) Από την επιστήμονικη γνώση στην πολιτική απόφαση. Ένας μαραθώνιος μετ’ εμποδίων. – Ν. Γιαννάκης, Κ. Ζυμαρικοπούλου, Δ. Κούβελας, Β. Κωνσταντινούδης, Α. Μαυρόπουλος, Ειρ. Μολφέση, Ν. Στεργίου.
* Διοργάνωση: Επιμελητήριο Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας.
Ζώνη Εργαστηρίων III (14:10–15:40)> (Αίθ. Α) Ο οικουμενικός ελληνισμός σήμερα - προοπτικές – Γ.Κυριακού, Ευ.Αναστασίου, Σ.Αντάρτης, Δ.Αριστόπουλος, Κ.Δημητρόπουλος, Μ.Μαθιός Ιωσηφίδης, Θ.Μακρίδης
* Διοργάνωση: Πρωτοβουλία Παρατηρητήριο «Οι απ’ έδω».
> (Αίθ. Β) Ψυχική υγεία & ελληνική κοινωνία 2010 - 2025. Τι έχουμε και τι χρειαζόμαστε; – Αντ. Μαυρόματος, Γ. Νικολαΐδης, Ευγ. Σαρηγιαννίδου, Ν. Χριστοδούλου.
> (Αίθ. Γ) Πόση Ελλάδα θα ξοδευτεί ακόμα; Δάση, βουνά, νησιά, θάλασσες, ακτές, άγρια φύση. – Ελ.Μακρή, Θ.Κώτσιας, Αν.Μπαλτάς, Σ.Παπαδόπουλος, Γ.Χριστοφορίδης
* Διοργάνωση: Επιμελητήριο Περιβάλλοντος & Βιωσιμότητας.
Θεματική 6 (16:30–18:40): Η θέση της Ελλάδας στον σύγχρονο κόσμοΣυντονιστής: Δημήτρης Τραυλός - Τζανετάτος
Ομιλητές: Λ. Βάσσης, Β. Χωραφάς, Θ. Αυγερινός, Σ. Μητραλέξης, Κ. Δημητριάδης.
Καταληκτική Συνέλευση (19:00–21:00)Συντονίζουν: Ερρ. Φινάλης, Ν. Ψαρρού.
Εισαγωγή: Ρ. Ρινάλντι – «Εμείς: Σε τι δεσμευόμαστε; Προτάσεις για ένα εγχείρημα που χρειαζόμαστε. »
____
2ο Συνέδριο: Η Ελλάδα που χάνεται. Η Ελλάδα που θέλουμε!
21-22-23 Νοεμβρίου
Λεόντειος Σχολή Αθηνών (Νεϊγύ 17 , Άνω Πατήσια)
Δείτε περισσότερα για το πρόγραμμα του 2ου Συνεδρίου και τη δυνατότητα διαδυκτιακής παρακολούθησης στο:Κάνε την εγγραφή σου και πάρε μέρος:Το πρόγραμμα της 3ης ημέρας του 2ου Συνεδρίου για το υπαρξιακό πρόβλημα της χώρας.
Κυριακή 23 Νοεμβρίου -> Ώρα έναρξης: 10:30… Δείτε περισσότερα
Η ΨΥΧΟΠΑΘΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ
"Μελετώντας τη διέγερση συγκεκριμένων κέντρων του εγκεφάλου σε ανθρώπους που κατέχουν εξουσία, διαπιστώνεται η έλλειψη ενσυναίσθησης και συμπάθειας προς τους άλλους. Ακόμα και γνωρίζοντας τον λόγο του πειράματος, δεν μπόρεσαν να εκδηλώσουν κάποιο συναίσθημα απέναντι στις εικόνες που έβλεπαν."
Sukhvinder Obhi, Professor of Psychology, Neuroscience & Behaviour, Faculty of Science, McMaster University
via Μελίτη Λοφίτου
Η Xristina DeVega βρήκε την ημέρα "της γιορτής του άντρα" να μου κάνει ένα δώρο που το νιώθω τώρα σαν τζιβαερικό πολυτίμητο. Ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο μου σε αφήγηση δικιά της, με όλη αυτή τη σπάνια διαυγή τρυφερότητα της φωνής της. Κι ένιωσα αίφνης πάλι κοντοκουρεμένο μαθητούδι που το επαινούν κι εκείνο ντρέπεται. Και κάπου εκεί, ανάμεσα στον ενήλικο άντρα και το μικρό παιδί που κουβαλάω μέσα μου, μπορώ να δω τώρα μονάχα την ευγνωμοσύνη μου να αναδύεται θεραπευτική γ…
Δείτε περισσότερα
