Στο νησί του κατά παράδοσιν άκρατου ιδιωτισμού, του καπιταλισμού, των εφοπλιστών και των καπεταναίων, της αστικής κουλτούρας εμπόρων, τραπεζιτών, τεχνοκρατών, επιστημόνων, που κατέκτησαν τον κόσμο κάποτε και ακόμη συνεχίζουν, στο νησί που όπως όλη η ελληνική ύπαιθρος πολιορκείται σήμερα από τα καταστροφικά σχέδια της δήθεν πράσινης ανάπτυξης και από την ισοπεδωτική επέλαση του τουρισμού, υπάρχουν στον πρωτογενή τομέα μια Ένωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου - Chios Gum Mastic Growers Association που αποδεικνύει την αξία του συνεταιριστικού ιδεώδους και την επιτυχία της σοβαρής δουλειάς σε όλα τα επίπεδα από την παραγωγή μέχρι την εξαγωγή, υπάρχει ένα προϊόν που λέγεται χιώτικο μανταρίνι, το οποίο κατατάχθηκε προχθές 7ο στον κόσμο στην κατηγορία των πιο αρωματικών φρούτων, υπάρχει κι ένα νέο κορίτσι , η Αργυρώ Κουτσουράδη, που ανακηρύχθηκε αγρότισσα της χρονιάς στην ΕΕ, καλλιεργώντας αρωματικά φυτά και βότανα.
Πίσω από αυτά υπάρχουν δεκάδες προϊόντα και παραγωγοί ή μεταποιητές, νέοι άνθρωποι που εργάζονται αθόρυβα στο νησί και αποτελούν τον πλούτο του σε φυσικούς πόρους και σε ανθρώπινο δυναμικό.
Με άλλα λόγια η ισόρροπη ανάπτυξη, συνεργασία αρμονικη πρωτογενούς δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα δεν είναι ουτοπία, αρκεί οι κοινότητες να έχουν τον πρώτο λόγο για τον τόπο τους και η αυτοδιοίκηση να εμφορείται από αξίες συλλογικές, πνεύμα συνεργατικό και σύγχρονο, πλήρη γνώση των ιδιαιτεροτήτων του τόπου και προσέγγιση ολιστική, ώστε να γίνει μαέστρος των ικανοτήτων και δυνατοτήτων του τόπου.
