*

Τέσσερις φίλοι, ένας οινοποιός, ένας γευσιγνώστης, ένας ιστορικός της αμπελουργίας κι ένας απλός εραστής του κρασιού, τα πίνουν.

– «Δοκιμάστε αυτό, φίλοι μου, δεν θα βρείτε καλύτερο. Δική μου παραγωγή!» λέει ο οινοποιός γεμίζοντάς τους με υπερηφάνεια τα ποτήρια. «Και ξέρετε τι λένε: Όσα ξέρει ο νοικοκύρης, δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος!»

– «Δεν θέλω να σου πάω κόντρα, αγαπητέ», του απαντάει εύθυμα ο γευσιγνώστης μετά την πρώτη γουλιά. «Το κρασί σου είναι θεσπέσιο πράγματι, όμως ξέρεις τι άλλο λένε: “Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου, θα πέσει να σε πλακώσει!” Εμείς στη δική μας τη δουλειά είμαστε πιο αντικειμενικοί επειδή συγκρίνουμε. Άρα πιο αρμόδιοι να κρίνουμε».

– «Φίλτατοι, φίλτατοι, πόσο έξω πέφτετε και οι δύο!», πετάγεται ο ιστορικός. «Επειδή ζείτε κι οι δυο με πάθος το παρόν του επαγγέλματός σας, βασίζεστε στη γνώμη σας, που την θεωρείτε προσωπική και κατακτημένη με άσκηση και με κόπο. Όμως αιώνες πολλοί και αμέτρητες γενιές ανθρώπων εργάστηκαν για να φτιάξουν τις ποικιλίες και τις κράσεις των οποίων αυτήν την έξοχα εκλεπτυσμένη και εξευγενισμένη παραλλαγή έχουμε σήμερα τη χαρά να απολαμβάνουμε. Είναι η παράδοση που αποφασίζει πριν από μας για μας τι μας αρέσει!»

– «Δεν ξέρω τι ’ναι αυτά που τσαμπουνάτε εσείς οι επαγγελματίες», τον διακόπτει ο τέταρτος της παρέας. «Αυτό που ξέρω είναι ότι δίχως εμάς τους απλούς κρασοπότες, όλοι σας τώρα θα ψάχνατε για δουλειά. Έλα!» λέει στον οινοποιό, «ξανακέρνα μας! Τι είναι καλό το αποφασίζουν πάντα κάτι ανίδεοι τύποι σαν κι εμένα. Κι αυτό εδώ, σας δίνω τον λόγο μου, είναι αληθινό νέκταρ!»

~.~

Τρεις τάσεις επιβεβαιώνει ο θρίαμβος του Χαβιέρ Μιλέι στις προεδρικές εκλογές της Αργεντινής.

Πρώτον, την ολοένα ευρύτερη επιρροή που ασκούν οι περσόνες των ΜΜΕ στη δημόσια ζωή. Μετά τον Μπερλουσκόνι, τον Τραμπ, τον Τζόνσον, τον Ζελένσκι, ακόμη ένας μηντιακός σταρ επικρατεί στις κάλπες. Θα ακολουθήσουν πολλοί ακόμη, ο ανθρωπότυπος του πολιτικού του κομματικού σωλήνα, τύπου Μητσοτάκη ή Τσίπρα, είναι σε αποδρομή. Του λοιπού όποιος δεν γνωρίζει εκ των ένδον τα τερτίπια της ψηφιακής οθόνης δεν θα μπορεί να σταθεί.

Δεύτερον, την κατακρήμνιση του σαβουάρ βιβρ του πολιτεύεσθαι σε Ευρώπη και Αμερική. Αστικοί τρόποι, διπλωματική ευγένεια, μετριοπάθεια ανήκουν στο παρελθόν. Σε μια εποχή που το φίμωτρο της ορθοπολιτικής διαγράφει ζωές και καριέρες, και τα συστηματικά μέσα ελέγχονται ασφυκτικά, ο μόνος τρόπος ν’ ακουστεί κανείς είναι προγκάροντας, κατακεραυνώνοντας, κραυγάζοντας κατά πάνω στον αντίπαλο. Οι απανωτές κρίσεις και η πρεκαριοποίηση των μαζών έτσι κι αλλιώς προμοτάρουν τις ρητορικές κορώνες. Η εποχή των επιχειρημάτων είναι πασσέ, αυτή εδώ είναι εποχή των μουγκρητών και των αλυσοπρίονων.

Τρίτον, το ξεχείλωμα κάθε έννοιας φιλελευθερισμού. «Αριστεροί», «κεντρώοι», «δεξιοί», «ακραίοι» όλοι φιλελεύθεροι, liberal, δηλώνουν. Είτε θέλουν να καταργήσουν το δεσποτικό κράτος, είτε την ίδια την στανική βιολογία, ως σημαιοφόροι της Ελευθερίας παρελαύνουν και μάλιστα ζηλωτικοί – οι αντίπαλοί τους είναι εξάπαντος μαρξιστές ή φασίστες, σε κάθε περίπτωση τέκνα του διαβόλου εξοβελιστέα. Η προφητεία του Μπότο Στράους είναι μόνο στις μέρες μας που πραγματώνεται πλήρως: φιλελεύθερος σημαίνει πια αντιφιλελεύθερος, φανατικός, οπαδός ενός τυφλού δόγματος, λαβαροφόρος του μεσσιανισμού. Όπως και τα λοιπά ρεύματα του Διαφωτισμού, ο φιλελευθερισμός όπου επικρατεί πλήρως τείνει προς τον ολοκληρωτισμό. Εδώ προς την χειρότερη εκδοχή του, τον αναρχοκαπιταλισμό που ο Μιλέι τον φαντασιώνεται όχι μόνο οικονομικά αλλά και… ηθικά και… αισθητικά ανώτερο.

Τα προβλήματα της Αργεντινής είναι τόσο γιγάντια, και η ιθύνουσα τάξη που ο νέος πρόεδρος καλείται να αντικαταστήσει τόσο διεφθαρμένη, ώστε και μικρές βελτιώσεις να καταφέρει, θα γίνουν δεκτές ως Επανάσταση. Εφόσον φυσικά αφήσει κατά μέρος τις γελοίες διακηρύξεις ότι διά λόγους αρχής θα διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με τη… σοσιαλιστική Βραζιλία ή την κομμουνιστική Κίνα. Ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται. Και ο Μιλέι από τρίχες έχει και του περισσεύουν.

~.~

Όμως η λεγόμενη «μοντέρνα ποίηση» έχει, θαρρώ, τις ρίζες της στην προπολεμική ψυχολογία του ανθρώπου και μονάχα μετά τον πόλεμο πέταξε τα καθυστερημένα της άνθη. Τη θεωρώ πια ασυχώρετα ασύγχρονη. Υπήρξε ποτέ εποχή επικότερη από τη δική μας; Και δε βλέπουν οι νέοι την τρομαχτική δυσαναλογία που υπάρχει ανάμεσα στις σημερινές κατακλυσμιαίες πορείες της Μοίρας και στις θεωρίες της poèsie pure, της εξαϋλωμένης, αποσταγμένης με το σταγονόμετρο; Ένα τραγούδι «μοντέρνο», sobre, discret, πικρό, χαριτωμένο, musique de chambre, αποδίδει το φοβερό σεισμό που ξέσπασε πια γύρα μας και μέσα μας;

Πόλεμοι σήμερα, γκρεμίζονται βασίλεια, χορεύουν τα σύνορα, τρομερές, επικίνδυνες, σίγουρα γόνιμες, περιπέτειες – είναι λοιπόν η «μοντέρνα ποίηση» η φωνή του καιρού μας; Οι άνθρωποι οι αντιπροσωπευτικοί σήμερα, αυτοί που δημιουργούν ιστορία έτσι μιλούν; Η ιστορική φρίκη που περνούμε τέτοιο «τόνο» έχει; Η ψυχή που με τέτοιο τόνο σήμερα ζη κι εκφράζεται είναι, κατά τη γνώμη μου, παλιά πολύ, γηραλέα, ευγενέστατη, μα ανάξια να ζήση τη Μεγάλη Κραυγή που ρίχνουν τα γεγονότα.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
(Από γράμμα του προς τον Δ. Νικολαρεΐζη της 6ης Δεκεμβρίου 1939)

~.~

Αυτοί που πνίξαν στα τσιμέντα την Ακρόπολη, κόπτονται τώρα λέει για τα Μάρμαρα.

~.~

Πάει το ουκρανικό, εξατμίστηκε… Δώδεκα εκατομμύρια πρόσφυγες, μισό εκατομμύριο νεκροί, ένας διαλυμένος τόπος ίσως για γενιές ολόκληρες – και για ποιο λόγο; Για να ομολογούν τώρα ανοιχτά ακόμη και κορυφαίοι πρώην αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ, ο πτέραρχος Κούγιατ λ.χ., ότι το Κίεβο έχασε τον πόλεμο και ότι η συμφωνία του Μαρτίου 2022, που την τορπίλισε η Δύση, ήταν τελικά, για την Ουκρανία την ίδια, μια πολύ καλή συμφωνία…

Με την Ουκρανία, οι ΗΠΑ κατάφεραν να ενώσουν τους Ρώσσους και τους Κινέζους εναντίον τους. Τώρα με την Παλαιστίνη, κατάφεραν κάτι ακόμη πιο απίθανο, να φέρουν κοντά σηίτες και σουνίτες. Τον πλανητικό Νότο και στην μια και στην άλλη περίπτωση τον έχουν εξοργίσει εντελώς. Και βοήθεια ουσιαστική στον Ζελένσκι ή τον Νετανιάχου δεν μπορούν να προσφέρουν, μόνο κάλπικες υποσχέσεις.

Το Ισραήλ είναι ίσως σε χειρότερη θέση από την Ουκρανία. Χάσει-κερδίσει τον πόλεμο, αυτό θα χάσει. Ούτε η πανίσχυρη Λακεδαίμονα δεν κατάφερε να κρατήσει στον ζυγό για πάντα τους Μεσσηνίους, ήρθε ένας Επαμεινώνδας και τους απελευθέρωσε. Η μομφή του αντισημιτισμού ως λογοκριτική ασπίδα προστασίας (το πρώτο ορθοπολιτικό φίμωτρο του Μεταπολέμου) έχει γίνει κουρελόπανο, δεν τρομάζει κανέναν πια. Το ισοζύγιο της ισχύος, ακόμη και στο εσωτερικό της ίδιας της Δύσης, στρέφεται σταθερά εναντίον του. Τα πυρηνικά του δεν μπορούν να το προστατεύσουν, μόνο μια μόνιμη και δίκαιη ειρήνη με τους Παλαιστινίους. Την οποία όμως κάνει ό,τι μπορεί για να την υπονομεύσει. Ανοίγοντας την όρεξη στους ασυμφιλίωτους αντιπάλους του, που θέλουν όντως να το εξαλείψουν από τον χάρτη και διαπιστώνουν τώρα, εκπλησσόμενοι και οι ίδιοι ενδεχομένως, ότι μπορεί και να τα καταφέρουν.

~.~

Η στιχουργική είναι η γραμματική της ποιήσεως ην οφείλει πας ποιητής να εκμάθη καλώς.

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ

~.~

Πράσινη Aνάπτυξη.
Pax Americana.
Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κάτι οξύμωρα που μου έρχονται στον νου.

~.~

Γύριζε [ο Νίκος Γκάτσος], το χειμώνα του ’36, σπίτι του από μια ταβέρνα. Ήμουνα στην Κορυτσά και είχα στείλει στην Αθήνα, σε χειρόγραφο, το «Με τον τρόπο του Γ.Σ.». Κατά κακή του τύχη ―μολονότι πολύ αθώος, είχε κάποτε ύφος φοβερά βλοσυρό― τον έπιασαν και τον πήγαν στο τμήμα. Τον έψαξαν. Στην τσέπη του το χειρόγραφο:

―Ρε, τι σου ’κανε η Ελλάδα και σε πληγώνει; Κομμουνιστής, ε;

―Μα, κύριε αστυνόμε, δεν το ’γραψα εγώ αυτό, το ’γραψε ο κ. Σ. που είναι πρόξενος.

―Πρόξενος, ε; Τέτοιους προξένους έχουμε· γι’ αυτό πάμε κατά διαβόλου.
Ευτυχώς βρέθηκαν στις τσέπες του και κάτι άλλα της ίδιας τεχνοτροπίας που αφόπλισαν τους φρουρούς της ησυχίας μας:

―Σ’ αφήνουμε, μωρέ, γιατί είσαι βλάκας, του είπαν όταν τα διάβασαν.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ,
Μέρες Δ΄, σ. 146.

~.~

Η δαρβίνεια φυσική εξέλιξη δεν αμφισβητείται στο πεδίο της σύγχρονης βιολογίας, μόνο στους κύκλους κάποιων θρησκευάμενων ζηλωτών. Η επιστήμη απεφάνθη, μάς λένε.

Ποια απ’ όλες τις επιστήμες όμως; Αν ισχύει η κοσμολογική υπόθεση ότι το σύμπαν είναι ένα δυσδιάστατο μάτριξ και όλοι μας δημιουργήματα ενός αλγορίθμου (υπολογίζεται ότι το 10% των κοσμολόγων υποστηρίζει αυτή τη θεωρία, η βιβλιογραφία σχετικά είναι εκτενέστατη), τότε η δαρβίνεια θεωρία είναι κυριολεκτικά οφθαλμαπάτη. Δεν είναι παρά το γέννημα του μυαλού ενός κοσμικού εφήβου ίσως, που (για να διασκεδάσει την πλήξη του άραγε;) παίζει με τα πλάσματα της φαντασίας του: εμάς.

Ας ονόμασουμε αυτόν τον έφηβο «Θεό», ας βάλουμε την λογοτεχνική αλληγορία στον λογαριασμό, και ας σκεφτούμε: Μήπως ο χυδαϊκός δημιουργισμός των θρησκόληπτων έχει (και) επιστημονική βάση; Μήπως η βιβλική Γένεσις ή η ησιόδεια Θεογονία είναι εγγύτερα στην πραγματικότητα που μας περιβάλλει απ’ ό,τι ο πολιός Κάρολος ή ο ατιθασομάλλης Αλφρέδος;

~.~

Τα νέα Εξάρχεια όπως τα σκαρφίστηκαν οι αρχιτέκτονες και οι κυβερνήτες μας.

Όπως ακριβώς και στην Ομόνοια ή το Πεδίο του Άρεως, μια τεράστια λευκάζουσα επιφάνεια που θα αντανακλά τους περισσότερους μήνες τον χρόνο απίθανες ποσότητες θερμότητας και θα διώχνει τον κόσμο… Ίσως αυτό να είναι και το ζητούμενο βέβαια.

Όταν είχε τελειώσει η προηγούμενη ανάπλαση του Κολωνακίου, μια ομάδα επωνύμων πολιτών είχε δημοσιεύσει μια ανοιχτή επιστολή με την παράκληση να βραβεύονται μεν και να αμείβονται αδρά οι αρχιτέκτονες για τις καταπληκτικές συλλήψεις τους, αλλά, προς θεού, να μην εκτελούνται, να μένουν στα χαρτιά: «Αφήστε μας να χαρούμε την πόλη μας, με όσα δέντρα, όση σκιά και όσα παγκάκια απέμειναν!»

Σιγά μη μας αφήσουν.

*

~.~

*