Αναφορές σχετικά με την απώλεια βιομάζας κωνοφόρων λόγω ακραίων χιονοπτώσεων (και χιονοθύελλας) του χειμώνα, ομιλούν για ποσοστά που μπορούν να υπερβαίνουν ακόμη και την βιομάζα που παράγουν τα δένδρα σε μια χρονιά.... (φύλλωμα, ξύλο, κλπ).
Η ποσότητα νεκρών κλαδιών (φύλλωμα και ξύλο) στα ηλικιωμένα Μεσογειακά δάση, κατά μία μελέτη που είχε γίνει στη Σικελία το 2016, υπολογίστηκε στο 9% περίπου και όχι αποκλειστικά σε κωνοφόρα δάση αλλά σε ανάμικτα... Τα νεκρά τμήματα κατά κανόνα είναι πιο επιρρεπή σε πτώσεις κατά τις ημέρες της χιονοθύελλας, αλλά και λόγω το βάρος του χιονιού και του πάγου... Τα πευκοειδή, οι λεύκες, οι ευκάλυπτοι και κυρίως τα οριζοντιόκλαδα κωνοφόρα (πεύκα, κυπαρίσσια πλαγιόκλαδα, έλατα, κλπ), αλλά και οι οξιές σε μεγαλύτερα υψόμετρα, κατακρατούν περισσότερο βάρος χιονιού και πάγου και γι΄αυτό είναι πιο επιρρεπή στις αποκοπές κλαδιών και πτώσεις βιομάζας... Λιγότερο επιρρεπή είναι οι βελανιδιές, τα σφεντάμια, τα υγιή πλατάνια, κ. ά. (γενικώς πάντως τα μικρότερα δένδρα και τα υγιή, όχι τα γέρικα...).
Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρεται μια ποσότητα "απώλειας" βιομάζας για τα δάση της, της τάξεως των 4 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως σε ξυλεία. Αν και πολύ γενική η αναφορά, είναι όμως ενδεικτική του μεγάλου βαθμού απώλειας, η οποία προφανώς δεν κατανέμεσαι ισόποσα στις χώρες της ΕΕ, αλλά οπωσδήποτε σε μια χρονιά με ισχυρές χιονοπτώσεις και με βίαιες χιονοθύελλες θα είναι ιδιαίτερα σημαντική η ποσότητα που πρέπει να αναμένεται στο έδαφος από πτώσεις, ενώ πρόκειται για δύσκολη συλλογή σε δύσβατες περιοχές.
Όλα αυτά και προφανώς πολλά περισσότερα, αναφέρονται σε πληθώρα επιστημονικών δημοσιεύσεων και η ένταση των φαινομένων φαίνεται να εξαρτάται κατά πολύ από τα βοτανικά είδη, την διάρκεια παραμονής του χιονιού στα δένδρα, από το υγρό και βαρύ ή το ελαφρύ χιόνι το οποίο εύκολα παρασύρεται από τους ανέμους, από την γεωγραφική περιοχή (π.χ. Νότια ή Βόρεια Ευρώπη), το υψόμετρο, την πυκνότητα και τον προσανατολισμό του δάσους, κλπ..
Μετά την "Μήδεια" η οποία εκτός από τις ζημιές που προκάλεσε στις αστικές περιοχές με τις πτώσεις δένδρων τις οποίες σχολιάσαμε εκτενώς εκείνες τις ημέρες, στα πευκοδάση της χώρας που επλήγησαν από τις χιονοθύελλες μπορεί να μην έχει υπολογιστεί επακριβώς η ποσότητα από πτώση κλάδων και δένδρων περιαστικά, αλλά και στις υπόλοιπες δασοσκεπείς περιοχές..., αλλά η παρουσία της καύσιμης ύλης στο έδαφος (εκτός πόλης όπου δεν ακολούθησαν συστηματικοί καθαρισμοί και κλαδοσυλλογή) είναι αυξημένη και τώρα προστέθηκε στην υπόλοιπη ξηρά βλάστηση της εποχής και το σύνολο της βιομάζας βρέθηκε αντιμέτωπη με σχετικά υψηλές θερμοκρασίες σε διάστημα λιγότερο από τρεις μήνες...
Τα πευκοδάση μας όπως έχουμε σχολιάσει και παλιότερα καίγονται και θα συνεχίσουν κάθε χρόνο να καίγονται, αλλά με περισσότερη ευκολία και ένταση εάν δεν γίνεται διαχείριση με μάζεμα της ξηράς ύλης από πτώσεις, από νεκρώσεις και με αίτια τα φορτία χιονιού, ανεμοθύελλας, κλπ.
Αναγκαία τα αραιώματα, με βαθμιαία αντικατάσταση της βοτανικής δομής των Ελληνικών δασών περιορίζοντας όσο γίνεται τα πευκοειδή (Χαλέπιο, Κουκουναριά, Τραχεία, κλπ...) μακριά από κατοικημένες περιοχές και συγχρόνως αυξάνοντας τα πλατύφυλλα είδη, τα αντιπυρικά, κλπ, δημιουργώντας νέες δομές συστάδων και φυτοκοινωνιών "κατά είδος και χωρική διασπορά", περισσότερο ανθεκτικές στα φορτία και στις ακραίες φυσικές δυνάμεις (χιόνια, θύελλες, ξηρασίες, καύσωνες, κλπ) αλλά και στη φωτιά...
Θα παραπέμψω στο γεγονός, ότι η Διαχείριση των δασών μας αποτελεί πρωτεύοντα παράγοντα για την πρόληψη και τον έλεγχο των πυρκαγιών και το κατά πόσον αυτή εκτελείται χωρίς ελλείψεις και παραλείψεις..., αλλά και ο σχεδιασμός των αναδασώσεων με νέες συμβιώσεις, νέα οικοσυστήματα, νέα αισθητική και συνεπώς την πολυπόθητη ελαχιστοποίηση των κινδύνων... Για να είμαστε προσγειωμένοι, αυτά δεν γίνονται στη χώρα μας...
Όπου πολλά τα χιόνια λοιπόν τον χειμώνα και πολυήμερος ο πάγος στα δένδρα, αρκετή και η καύσιμη ύλη στο έδαφος, δίπλα στους δρόμους και στην προσπελάσιμη ύπαιθρο και άρα πολλοί οι κίνδυνοι πυρκαγιάς... Η συσσωρευμένη καύσιμη ύλη στο έδαφος (ξύλα, ξερή δασική φυλλάδα, ξερά χόρτα, βελόνες, κουκουνάρια, σκουπίδια, κλπ) λειτουργεί ως προσάναμμα και γρήγορη η ανάφλεξη που μεταδίδεται έρποντας.... Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνει ι "Στρατηγός Άνεμος"....
Σ. Σεκλιζιώτης.
(ΦΩΤΟ: Αυτές οι φωτιές καίνε σωρούς κλαδιών, είναι ελεγχόμενες και χαμηλότερης έντασης και πριν ακόμη λιώσουν τα χιόνια στο Εθνικό Πάρκο San Juan National Forest, της Πολιτείας του Κολοράντο στις ΗΠΑ. Είναι εντυπωσιακό ότι οι σκόπιμες αυτές φωτιές μειώνουν από νωρίς τα επικίνδυνα καύσιμα του εδάφους που συσσωρεύονται από πτώσεις, μειώνουν τον κίνδυνο των μεγάλων πυρκαγιών του θέρους και παράλληλα βελτιώνουν την υγεία των δασών στα πευκοδάση των δένδρων ponderosa. Όπου υπάρχει οργανωμένη Διαχείριση, μειώνονται το μέγεθος της καταστροφής και οι κίνδυνοι...).
