ενδείξεις - αντενδείξεις





πρός τό δεῖν οὕτω



Προηγούμενα εὕσημον λόγον δῶτε








Για τα περί εισιτηρίου στο Θέατρο -ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ (Απόστολος Σφυράκης)

αναρτήθηκε από : tinakanoumegk on : Πέμπτη 23 Ιουλίου 2020 0 comments
Θαυμαστής, διαρκής, των Αρχαίων Ελληνικών Θεάτρων...
Απόστολος Σφυράκης Καλλιτέχνης
Για τα περί εισιτηρίου στο Θέατρο και άλλα...
Τα εισιτήρια στο αρχαίο ελληνικό θέατρο
Το αρχαίο δράμα δεν ήταν για τους Αθηναίους απλώς θέμα ψυχαγωγίας. Είχε πρωταρχικά θρησκευτικό χαρακτήρα, επειδή στην τελική ανάλυσή του ήταν λατρεία και σεβασμός για το θεό Διόνυσο. Γι’ αυτό στις γιορτές η παρουσίαση και η διδασκαλία των δραμάτων γίνονταν προς τιμήν του θεού αυτού. Με την τραγωδία συνδέονται τρεις γιορτές:
1. Τα Λήναια
2. Τα Αγροτικά Διονύσια και
3. Τα Εν Άστυ Διονύσια ή Μεγάλα Διονύσια
Η πολιτεία τιμούσε τους νικητές χορηγούς δίνοντας τους ως βραβείο έναν τρίποδα και φρόντιζε να καταγραφούν τα ονόματά τους σε επίσημους καταλόγους. Συνολικά θεωρούμενο το θέατρο, παρόλο που διαμορφώνεται στην εποχή των τυράννων, τράφηκε απ’ τη δημοκρατία και άκμασε όσο άκμασε η δημοκρατία. Αυτή καθόρισε τον τρόπο λειτουργίας του και το βοήθησε να ακμάσει σχεδόν μέσα σ’ έναν αιώνα ωθώντας το έτσι να διαγράψει τροχιά παράλληλη με το ίδιο το πολίτευμα. Οι Αθηναίοι πολίτες συμμετείχαν στα όργανα της νομοθετικής, δικαστικής και εκτελεστικής εξουσίας. Ταυτόχρονα, εντός του θεάτρου, βίωναν τη συλλογικότητα της δραματουργίας καθώς ασκούνταν στην αντιπαράθεση ιδεών, στο διάλογο και την επικοινωνία.
Η ίδια η πολιτεία με τη συμμετοχή της αναγνώριζε τόσο την αισθητική όσο και την εκπαιδευτική αξία της θεατρικής τέχνης. Το δράμα άνθησε και έφτασε σε ύψη τελειότητας στην Αθήνα του 5ου αι. ακριβώς επειδή δεν ήταν περιθωριακή ή τυχαία κοινωνική δραστηριότητα προς τέρψιν εξίσου τυχαίων θεατών. Κατείχε κεντρική θέση στις σκέψεις και τις δαπάνες μιας συμπαγούς κοινωνίας. Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το αττικό δράμα, τελικά, δεν ήταν μόνο μια μορφή τέχνης, όπως στη σημερινή εποχή, αλλά ένας κοινωνικός θεσμός. Πραγματώνεται λοιπόν η σύνδεση του τραγικού είδους με την πολιτική άνθηση, όταν ο ίδιος λαός συσπειρωμένος, όπως και στο θέατρο, γίνεται ρυθμιστής των πεπρωμένων του. Έτσι πιθανώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε τη θέση που κατέχουν στις ελληνικές τραγωδίες τα μεγάλα εθνικά προβλήματα του πολέμου, της ειρήνης, της δικαιοσύνης, της φιλοπατρίας αλλά και οι διαμάχες γύρω απ’ τα μεγάλα πολιτικά προβλήματα. Τα δεδομένα του ηρωικού έπους αποδίδονταν στο θέατρο του Διονύσου κάτω απ’ το άγρυπνο πνεύμα των θεών και με την έγνοια για την κοινότητα.
Έτσι κάθε θεατρική παράσταση, είτε τραγωδία είτε κωμωδία, απηχεί ένα συγκεκριμένο πολιτικό κλίμα. Ο κάθε Αθηναίος είχε δικαίωμα να παρακολουθεί τις παραστάσεις. Το ίδιο δικαίωμα είχαν και οι μέτοικοι (ξένοι που ζούσαν μόνιμα στην Αθήνα) αν αγόραζαν εισιτήρια μέσω κάποιου Αθηναίου πολίτη. Τις παραστάσεις παρακολουθούσαν άνδρες και γυναίκες. Ως προς τις θέσεις, γνωρίζουμε ότι άντρες και γυναίκες κάθονταν μαζί κατά οικογένειες, επειδή κάποτε υπήρξε πρόταση να κάθονται χωριστά κατά φύλο. Ωστόσο, οι θεατές δεν μπορούσαν να καθίσουν όπου ήθελαν, επειδή υπήρχαν διακρίσεις. Υπήρχε κατ’ αρχάς η προεδρία, τιμητικές θέσεις στους ξένους πρεσβευτές, στους ιερείς, στους εννέα άρχοντες, στους δέκα στρατηγούς, στους κριτές των θεατρικών παραστάσεων, στα παιδιά όσων έπεσαν στους πολέμους για την πατρίδα και σε εξαίρετους πολίτες. Οι υπόλοιπες θέσεις ήσαν πάλι χωρισμένες ανάλογα με τις κοινωνικές τάξεις, το φύλο, την καταγωγή (ντόπιοι, ξένοι κ.τ.λ.).
Οι θεατές φορούσαν στεφάνια και στα πέτρινα εδώλια τοποθετούσαν μαξιλάρια. Δεν υπήρχαν ερεισίνωτα (στηρίγματα για την πλάτη) εκτός απ’ τα πρώτα προεδρικά καθίσματα. Οι θέσεις ορίζονταν με κοκάλινα κέρματα. Αρχικά η είσοδος των πολιτών στα θέατρα ήταν δωρεάν. Έτσι λοιπόν οι θεατές, εφοδιασμένοι με το δωρεάν εισιτήριο, προσέτρεχαν στο θέατρο του Διονύσου πρωί-πρωί, επειδή οι παραστάσεις άρχιζαν το πρωί και τελείωναν αργά το απόγευμα. Για μια τέτοια ολοήμερη εξόρμηση οι θεατές έπρεπε να είναι καλά προετοιμασμένοι. Πριν ξεκινήσουν για το θέατρο έτρωγαν ένα καλό πρόγευμα. Πήγαιναν στο θέατρο στεφανωμένοι, χρησιμοποιούσαν μαξιλάρια και φορούσαν σκιάδια για να προστατεύονται απ’ τη ζέστη. Έφεραν μαζί τους κρασί και τραγήματα (ξηρούς καρπούς, καρύδια, σταφίδες, σύκα, κουκιά, ρεβίθια κ.τ.λ.).
Ο Αριστοτέλης αναφέρει ότι οι θεατές έτρωγαν πιο πολλά τραγήματα όταν οι ηθοποιοί δεν ήταν καλοί. Με την είσοδο ελεύθερη και με το θρησκευτικό αλλά και πολιτικό χαρακτήρα των παραστάσεων είναι εύκολο να φανταστούμε τι συνέβαινε έξω και μέσα στο θέατρο του Διονύσου με τις 20.000 θέσεις θεατών. Υπήρχε αταξία, πολλοί έπαιρναν τα καθίσματα απ’ το βράδυ! Υπήρχαν ακόμη και παράπονα ότι οι ξένοι έπαιρναν τις καλύτερες θέσεις. Για τους λόγους αυτούς το κράτος αποφάσισε να επέμβει θεσπίζοντας το θεσμό του εισιτηρίου. Η είσοδος ορίστηκε σε δύο οβολούς για όλη την ημέρα, εκτός απ’ τις πρώτες σειρές των καθισμάτων. Οι φτωχοί όμως πολίτες άρχισαν να παραπονιούνται, επειδή δεν μπορούσαν να πληρώσουν το τίμημα της εισόδου. Έτσι, λόγω του ότι δεν είχαν όλοι οι πολίτες τη δυνατότητα να πληρώνουν και καθώς το θέατρο θεωρούταν μέσο υψηλής πνευματικής καλλιέργειας, το ποσό για το εισιτήριο του θεάτρου (θεωρικά) δινόταν απ’ το κράτος στους πιο φτωχούς.
Ο Περικλής, θεωρώντας ότι το θέατρο ήταν το σχολείο του λαού και ότι η τραγωδία είχε εκπαιδευτικό χαρακτήρα, καθιέρωσε τα θεωρικά να δίνονται σ’ όλους τους πολίτες αδιακρίτως οικονομικής κατάστασης. Τα θεωρικά χρήματα, θεσμός ο οποίος διατηρήθηκε έως το 338 π.Χ., έβγαιναν απ’ το θεωρικό ταμείο, έσοδα του οποίου ήταν τα πλεονάσματα του κρατικού προϋπολογισμού. Το ταμείο αυτό απέκτησε τόση μεγάλη σημασία και οικονομική ευρωστία, ώστε διορίστηκε και ειδικός «υπουργός» για τη διαχείριση του. Ψηφίστηκε μάλιστα και νόμος που απαγόρευε να χρησιμοποιούνται τα χρήματα αυτά για άλλους σκοπούς, ακόμη και για στρατιωτικές δαπάνες. Ως εκ τούτου, κάθε φορά που έκτακτες ανάγκες απαιτούσαν χρήματα, το κράτος επέβαλλε φορολογίες κυρίως στους πλούσιους. Τα θεωρικά χρήματα έμεναν άθικτα! Στην ουσία τα χρήματα αυτά δεν δίνονταν στους θεατές αλλά στον ενοικιαστή του θεάτρου, το θεατρώνη ή θεατροπώλη όπως λεγόταν. Αυτός έδινε ένα είδος εισιτηρίου, το σύμβολο, στους πολίτες και ήταν επίσης υπεύθυνος για την καλή συντήρηση του θεάτρου, των μηχανημάτων και της σκευής των ηθοποιών. Την τάξη εντός του θεάτρου τηρούσαν οι «ραβδούχοι» (αστυνομικοί υπάλληλοι).
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ
Το θέατρο της αρχαίας Κορίνθου βρίσκεται στα ΒΔ της αρχαίας αγοράς και βόρεια του ρωμαϊκού ωδείου, στο Δημοτικό Διαμέρισμα Αρχαίας Κορίνθου, στο Δήμο Κορίνθου.
Ανοικοδομήθηκε στα ίχνη ενός παλαιότερου θεάτρου, που η πρώτη του οικοδομική φάση ανήκει στα τέλη του 5ου αι. Το πρώτο αυτό θέατρο δημιουργήθηκε σε φυσικό πρανές με λίθινα εδώλια του κοίλου, αλλά με ξύλινη σκηνή. Το θέατρο έχει συνολικά οκτώ κατασκευαστικές φάσεις.
Κατά την πρώιμη ελληνιστική περίοδο το κοίλο του επεκτάθηκε και η χωρητικότητά του υπολογίζεται ότι έφθασε στους 18.000 περίπου θεατές. Χωριζόταν σε δεκατέσσερις κερκίδες, είχε εξήντα έξι σειρές εδωλίων και το σχήμα του ξεπερνούσε το ημικύκλιο. Τον 1ο αι. μ.Χ. ανακατασκευάστηκε και απέκτησε επιβλητική σκηνή. Το β΄ τέταρτο του 2ου αι. μ.Χ. ανακατασκευάζεται πλήρως και αποκτά τριώροφο προσκήνιο που έφερε τρεις εισόδους αψιδωτής κάτοψης. Το προσκήνιο έφερε γλυπτό ζωγραφισμένο διάκοσμο. Μια ορθογώνια περίστυλη αυλή με σιντριβάνι στη νότια πλευρά κατασκευάστηκε βόρεια του προσκηνίου.
Τον 3ο αι. το θέατρο μετατράπηκε σε αρένα για θηριομαχίες και μονομαχίες. Αφαιρέθηκαν οι πρώτες δέκα σειρές των εδωλίων, ο βράχος λαξεύτηκε στο επίπεδο της ορχήστρας, ενώ ανοιχτήκαν τρεις υπόγειοι χώροι για τους μονομάχους. Ένας ψηλός τοίχος με τοιχογραφίες, που απεικόνιζαν κυνήγι ζώων, περιέβαλλε την αρένα. Λίγο αργότερα η ορχήστρα και οι πρώτες σειρές των εδωλίων αποκαταστάθηκαν και δημιουργήθηκαν ειδικά συστήματα υδροδότησης τα οποία μπορούσαν να γεμίζουν την αρένα με νερό, για τη διενέργεια πλασματικών ναυμαχιών μεταξύ των μονομάχων. Μετά την καταστροφική εισβολή του Αλάριχου το 396 μ.Χ. στην Κόρινθο, το θέατρο δεν ξαναχρησιμοποιείται. Ορισμένες περιοχές του θεάτρου παραμένουν ακόμα άσκαφτες.
Κίσσας Κωνσταντίνος
Αρχαιολόγος
Σήμερα το θέατρο της Αρχαίας Κορίνθου παραμένει άσκαφτο
και χωρίς πρόσβαση στους επισκέπτες.
Κοντά σε αυτό βρίσκεται το πρώην Τουριστικό περίπτερο τύπου Παβιλιόν της δεκαετίας 60 το γνωστό ΞΕΝΙΑ
στον αύλιο χώρο του οποίου ''στήνεται'' κάθε χρόνο
το θέατρο ''μιας χρήσης'' αφού διαλύεται μετά το πέρας των φεστιβαλικών εκδηλώσεων και για την αποφυγή των γνωστών βανδαλισμών και κλοπών των μεταλλικών στοιχείων του.
Έχουν γίνει σκέψεις και προτάσεις για την κατασκευή μόνιμου πέτρινου θεάτρου που θα αποτελέσει πόλο έλξης και χώρος πολιτισμού δίπλα στα απομεινάρια του Ναού του Απόλλωνα
και σε περίοπτη θέση όπου διακρίνεις στο βάθος τον κορινθιακό κόλπο καθώς χωνεύει τις τελευταίες αχτίνες του ηλίου κατά την δύση του.
Περιοχές της Πελοποννήσου όπως ο Νομός Ηλείας διαθέτει εξαιρετικά θέατρα όπως το περίφημο Θέατρο Φλόκα, το θέατρο δάσους Δρούβα αλλά και ακόμα μέσα στον Νομό Κορινθίας
στο Σοφικό υπάρχει πέτρινο θέατρο εξαιρετικής ομορφιάς.
Είναι καιρός οι αρμόδιοι φορείς να ασχοληθούν με το θέμα
και οι άνθρωποι του πολιτισμού και ειδικότερα του θεάτρου να ασχοληθούν με την ανάπτυξη της τέχνης τους και με την ''εκπαίδευση'' του κοινού με την παρουσία θεαμάτων που να καλύπτουν και να υπερβαίνουν το γούστο του ''μέσου κοινού''
Το κοινό της Κορίνθου κύρια η κατηγορία των θεατών
που είναι σε θέση να παρακολουθήσει συχνά
θέατρο στην Αθήνα και ξέρει να διακρίνει την ποιότητα των θεαμάτων και των ανθρώπων που ασχολούνται με αυτό, διψά
και αγωνιά για την δημιουργία εστιών πολιτισμού!
Ετικέτες: